Zmiany w prawie spadkowym w 2023 r. Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw wprowadza istotne zmiany w prawie spadkowym. W dzisiejszym wpisie wyjaśniamy, jak zmienią się zasady dziedziczenia od dnia 16 listopada 2023 r. Zmiany w Kodeksie cywilnym, Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym oraz Posłowie znowelizowali Kodeks cywilny, wprowadzając duże zmiany w prawie spadkowym, przyjmując kilka poprawek Senatu. Zmiany lepiej zabezpieczając interesy części spadkobierców, głównie małoletnich i ubezwłasnowolnionych, jednocześnie wykluczają z dziedziczenia dalszą rodzinę. Wyjaśniamy, kto zyska, a kto straci na zmianach. Zmiany w prawie spadkowym (część II) 21 października 2011, 06:03 W poniższej publikacji przedstawimy II część uwag dotyczących nowelizacji ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która wejdzie w życie 23 października 2011 r. Zmiany w prawie spadkowym 2023. (31.05.2023) Obecne przepisy z zakresu prawa spadkowego pochodzą z lat 60 tych ubiegłego wieku i pomimo, iż były już wielokrotnie zmieniane, to nie przystają do obecnych czasów, realiów i potrzeb z nimi związanych. Z tego też względu ustawodawca wprowadził rewolucyjną nowelizację, która obowiązuje Niektórzy stracą prawo do dziedziczenia. Rewolucja w prawie spadkowym już 15 listopada. Niektórzy stracą prawo do dziedziczenia. Szykują się spore zmiany w sprawie spadkowym, które będą dotyczyły między innymi osób małoletnich oraz ubezwłasnowolnionych. Od kiedy te modyfikacje wejdą w życie i co dokładnie będą zakładały? Zmiany podatkowe spowodują, że obowiązują wyższe kwoty wolne od podatku od spadku i darowizn. Kwoty wolne wzrosną do: 10 434 zł w I grupie podatkowej, 7 878 zł w II grupie podatkowej, 5 308 zł w III grupie podatkowej. Podatnika nie podlegającego zwolnieniu dotyczy obowiązek podatkowy wobec Urzędu Skarbowego. iJfUpWN. W dniu 23 października 2011 r. weszła w życie Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja Kodeksu cywilnego wprowadziła zmiany w polskim prawie spadkowym. Zasadnicze zmiany prawa cywilnego: 1. Zapis windykacyjny Zgodnie z nowymi przepisami (art. 9811 § 1 KC) w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku (zapis windykacyjny). Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być (art. 9811 § 1 KC): rzecz oznaczona co do tożsamości zbywalne prawo majątkowe przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności Do tej pory jeżeli spadkodawca w testamencie przeznaczył określonej osobie określoną rzecz to takie oświadczenie na wypadek śmierci traktowano jak zapis zwykły (zobowiązanie spadkobierców do określonego świadczenia majątkowego na rzecz danej osoby), a w sytuacji, w której przedmioty majątkowe przeznaczone danej osobie wyczerpywały cały lub cały spadek to takie oświadczenie traktowano jak powołanie do spadku. Obecnie spadkodawca może przeznaczyć określony przedmiot majątkowy określonej osobie. Należy pamiętać, że zapis windykacyjny może być dokonany wyłącznie w testamencie notarialnym. Osoba, która nabyła własność rzeczy na podstawie zapisu windykacyjnego może odpowiadać za zapłatę zachowku. Odpowiada za zapłatę zachowku w sytuacji, w której uprawniony do zachowku nie może otrzymać zachowku od spadkobiercy. Więcej na temat: Zapis windykacyjny Zapis zwykły a zapis windykacyjny Zapis windykacyjny a zachowek 2. Termin przedawnienia roszczenia o zachowek Do 23 października 2011 r. obowiązywał będzie termin trzyletni przedawnienia roszczeń o zachowek, liczony od chwili ogłoszenia testamentu lub od otwarcia spadku. Nowe przepisy (art. 1007 § 1 KC) wskazują, iż roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu. Natomiast roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku z tytułu otrzymanych od spadkodawcy zapisu windykacyjnego lub darowizny przedawnia się z upływem lat pięciu od otwarcia spadku (art. 1007 § 1 KC). Więcej na temat: Zmiana terminu przedawnienia o zachowek 3. Odpowiedzialność za długi spadkowe Zgodnie ze znowelizowanym art. 10341 § 1 KC, do chwili działu spadku wraz ze spadkobiercami solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe ponoszą także osoby, na których rzecz spadkodawca uczynił zapisy windykacyjne. Rozliczenia między spadkobiercami i osobami, na których rzecz zostały uczynione zapisy windykacyjne, następują proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich przysporzeń. Spadkobiercom uwzględnia się ich udział w wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku (art. 10341 § 1 KC). Zgodnie z nowym art. 10342 KC, od chwili działu spadku spadkobiercy i osoby, na których rzecz zostały uczynione zapisy windykacyjne, ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich przysporzeń. 4. Dział spadku Art. 1039 § 1 KC wskazuje, iż jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia. Spadkodawca może włożyć obowiązek zaliczenia darowizny lub zapisu windykacyjnego na schedę spadkową także na spadkobiercę ustawowego który nie jest zstępnym albo małżonkiem (art. 1039 § 1 KC). 5. Zabezpieczenie przedmiotu zapisu windykacyjnego Nowa instytucja prawa cywilnego procesowego do której stosuje się odpowiednio przepisy o zabezpieczeniu spadku. 6. Stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego Zgodnie z nowymi przepisami, w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku sąd stwierdza także nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, wymieniając osobę, dla której spadkodawca uczynił zapis windykacyjny, oraz przedmiot tego zapisu. Stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego może nastąpić również przez wydanie przez sąd postanowienia częściowego. 7. Podatek od spadków i darowizn w związku z nabyciem przedmiotu zapisu windykacyjnego Nowelizacja dotyczy też ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. W związku z nabyciem przedmiotu zapisu windykacyjnego powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadku na zasadach podobnych jak przy dziedziczeniu testamentowym, ustawowym zapisie zwykłym czy zachowku. Więcej na temat: Zapis windykacyjny a podatek od spadków i darowizn Stan prawny na dzień r. Od 23 października zmiany w prawie spadkowym [ Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r., nr 85, poz. 458), która wchodzi w życie w dniu 23 października 2011 roku, wprowadza szereg istotnych zmian do polskiego prawa spadkowego. Przedmiotowa nowelizacja wprowadza m. in. nową regulację odnośnie dziedziczenia ustawowego. W przypadku, gdy jedno z rodziców nie dożyło otwarcia spadku i brak jest rodzeństwa spadkodawcy lub ich zstępnych, wówczas udział spadkowy rodzica dziedziczącego w zbiegu z małżonkiem spadkodawcy wynosi połowę spadku (art. 932 par. 6 Ponadto, znowelizowane przepisy umożliwiają spadkodawcy wskazanie kilku – a nie jak dotychczas wyłącznie jednego – wykonawców testamentu (art. 986 par. 1 uprawniając ich do zarządu masą spadkową, jego zorganizowaną częścią lub oznaczonym składnikiem (art. 9861 Wykonawcy testamentu, oprócz uprawnienia do pozywania i bycia pozwanymi w sprawach wynikających z zarządu spadkiem, jego zorganizowaną częścią lub oznaczonym składnikiem, mogą również pozywać w sprawach o prawa należące do spadku i być pozwanymi w sprawach o długi spadkowe (art. 988 par. 2 Znowelizowane przepisy wydłużają również bieg terminu przedawnienia roszczeń. Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń, a także roszczenie przeciwko osobie obowiązanej do uzupełnienia zachowku przedawniają się z upływem lat pięciu od odpowiednio – ogłoszenia testamentu bądź otwarcia spadku, a nie w terminie trzyletnim, jak było to dotychczas (art. 1007 Jednakże podstawową zmianą przewidzianą w nowelizacji z dnia 18 marca 2011 r. jest wprowadzenie do polskiego prawa dotychczas nieznanej instytucji zapisu windykacyjnego. Nowa instytucja nie eliminuje jednak dotychczasowego zapisu testamentowego, a jedynie wymusza zmianę jego nazwy na "zapis zwykły" (art. 968 Przepisy o zapisie zwykłym znajdą również odpowiednie zastosowanie do zapisu windykacyjnego (art. 9816 Zapis windykacyjny polega na tym, że spadkodawca może postanowić w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku. Przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być wyłącznie: (1) rzeczy oznaczone co do tożsamości, (2) zbywalne prawa majątkowe, (3) przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolne oraz (4) ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności (art. 9811 Ustawodawca wprowadził pewne obostrzenia dotyczące zapisu windykacyjnego. Zapis taki może być uczyniony przez spadkodawcę wyłącznie w testamencie notarialnym, co ma na celu wyeliminowanie prób posługiwania się sfałszowanym testamentem. Ponadto, zastrzeżenie warunku lub terminu uczynione przy ustanawianiu zapisu windykacyjnego uważa się za nieistniejące. Jeżeli jednak z treści testamentu lub z okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia zapis nie zostałby uczyniony, zapis windykacyjny jest nieważny. Nadmienić jednak należy, że przepisów tych nie stosuje się, jeżeli ziszczenie się lub nieziszczenie się warunku albo nadejście terminu nastąpiło przed otwarciem spadku. Zapis windykacyjny nieważny ze względu na zastrzeżenie warunku lub terminu wywołuje skutki zapisu zwykłego uczynionego pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, chyba że co innego wynika z treści testamentu lub z okoliczności (9813 Zapis windykacyjny nie wyłącza możliwości dalszego zapisu, jednakże, zgodnie z treścią art. 9814 spadkodawca może obciążyć osobę, na której rzecz uczynił zapis windykacyjny, wyłącznie zapisem zwykłym. Celem wprowadzenia instytucji zapisu windykacyjnego jest umożliwienie spadkodawcy zapisania konkretnej rzeczy ze swojego majątku konkretnej osobie. Przed nowelizacją przepisów było to możliwe dzięki instytucji zapisu, lecz wówczas wszystkie rzeczy i tak najpierw przypadały spadkobiercom, wchodziły bowiem w skład masy spadkowej. Zapisobiercy mogli nimi rozporządzać dopiero po przeprowadzeniu postępowania spadkowego. Inaczej rzecz się ma w przypadku zapisu windykacyjnego. Osoba, której zostanie zapisana określona rzecz, dziedziczy ją już w chwili śmierci spadkodawcy. Dla stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego zbędne jest również prowadzenie postępowania spadkowego co do całego majątku spadkodawcy, Sąd może bowiem w toku postępowania spadkowego wydać postanowienie częściowe stwierdzające nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego (art. 677 par. 3 Należy nadmienić, że do zapisu odnosi się wiele przepisów dotychczas przewidzianych wyłącznie dla darowizn. Przykładowo, jeżeli uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek także zapis windykacyjny dokonany przez spadkodawcę na rzecz jego wstępnego (art. 996 Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że zapis windykacyjny został dokonany ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia. Spadkodawca może włożyć obowiązek zaliczenia zapisu windykacyjnego na schedę spadkową także na spadkobiercę ustawowego nie wymienionego w paragrafie poprzedzającym (art. 1039 par. 1 i 2 Jeżeli wartość zapisu windykacyjnego podlegającego zaliczeniu przewyższa wartość schedy spadkowej, spadkobierca nie jest obowiązany do zwrotu nadwyżki. W wypadku takim nie uwzględnia się przy dziale spadku ani zapisu windykacyjnego, ani spadkobiercy zobowiązanego do jego zaliczenia (art. 1040 Dalszy zstępny spadkodawcy obowiązany jest do zaliczenia na schedę spadkową zapisu windykacyjnego dokonanego przez spadkodawcę na rzecz jego wstępnego (art. 1041 Zaliczenie na schedę spadkową przeprowadza się w ten sposób, że wartość zapisów windykacyjnych podlegających zaliczeniu dolicza się do spadku lub do części spadku, która ulega podziałowi między spadkobierców obowiązanych wzajemnie do zaliczenia, po czym oblicza się schedę spadkową każdego z tych spadkobierców, a następnie każdemu z nich zalicza się na poczet jego schedy wartość zapisu windykacyjnego podlegającego zaliczeniu. Przy zaliczaniu na schedę spadkową nie uwzględnia się pożytków przedmiotu zapisu windykacyjnego (1042 par. 1 i 3 Wartość przedmiotu zapisu windykacyjnego oblicza się według stanu z chwili otwarcia spadku, a według cen z chwili działu spadku (1042 par. 21 Na zakończenie wskazać należy, że nowelizacja z dnia 18 marca 2011 r. wprowadza również zmiany do ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r., nr 93, poz. 768 z późn. zm). W związku z nabyciem przedmiotu zapisu windykacyjnego powstanie obowiązek podatkowy w podatku od spadku na zasadach podobnych, jak przy dziedziczeniu testamentowym, zapisie zwykłym czy zachowku. Łukasz Dachowski radca prawny, doradca podatkowy Treści dostarcza von Zanthier Kancelaria Prawnicza Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi prace nad nowelizacją Kodeksu cywilnego w zakresie przepisów prawa spadkowego. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Projekt”) jest obecnie na etapie opiniowania. Zakładane zmiany będą dotyczyć ograniczenia kręgu dalszych spadkobierców ustawowych, ale też rozszerzenia zakresu przyczyn mogących prowadzić do niegodności dziedziczenia. Zmiany prawdopodobnie wejdą w życie w 2022 roku. Jak obecnie kształtuje się krąg spadkobierców ustawowych? Kto dziedziczy "z ustawy"? Spadkobierca może być powołany do spadku dwojako: z ustawy (mówimy wtedy o tzw. spadkobiercach ustawowych) i z testamentu (tzw. spadkobiercy testamentowi). Podstawowe znaczenie ma wola spadkodawcy, a zatem w przypadku pozostawienia przez spadkodawcę ważnego testamentu nie dojdzie do dziedziczenia na podstawie reguł ustawowych. Co do zasady dopiero w przypadku, gdy spadkobierca nie pozostawił testamentu lub gdy żadna z osób powołanych do dziedziczenia w testamencie nie chce lub nie może być spadkobiercą, do dziedziczenia zostaną powołani spadkobiercy ustawowi. W art. 931 – 935 kodeksu cywilnego zawarto określony porządek dziedziczenia ustawowego. Pierwszą grupę spadkobierców ustawowych stanowią dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, które dziedziczą po spadkodawcy co do zasady w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku, co może mieć znaczenie w przypadku posiadania przez spadkodawcę czwórki dzieci (lub więcej). Druga grupa obejmuje małżonka i rodziców spadkodawcy, którzy są powoływani do spadku, jeżeli spadkobierca nie miał dzieci. W sytuacji, gdy którykolwiek z rodziców nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych, a w dalszej kolejności zstępnym rodzeństwa. Natomiast całość spadku przypadnie małżonkowi, gdy brak jest zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych. Trzecią grupą powołaną do dziedziczenia są dziadkowie spadkodawcy, który dziedziczą w częściach równych w przypadku braku dzieci, małżonka, rodziców, rodzeństwa lub dzieci rodzeństwa spadkodawcy. Gdy któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyje otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym, a więc dzieciom, wnukom, prawnukom i dalszym pokoleniom. Kolejną grupą uprawnionych do dziedziczenia są dzieci małżonka spadkodawcy tj. pasierbowie. W ostatniej kolejności natomiast spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarbowi Państwa. Ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych - projekt nowelizacji kodeksu cywilnego W obecnym stanie prawnym krąg spadkobierców ustawowych jest ukształtowany dość szeroko. W praktyce niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której do spadku zostają powołani bardzo dalecy krewni, którzy nawet nie znają osoby spadkodawcy. Najczęściej dzieje się tak w przypadku spadków obciążonych długami, które zostały odrzucone wcześniej przez bliższych krewnych spadkodawcy. Projektowane zmiany prowadzą do ograniczenia opisanej powyżej trzeciej grupy spadkobierców ustawowych. Podobnie jak dotychczas, w przypadku gdy którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który mu przypadał, przypadać ma jego dzieciom, a także ich dzieciom. Projekt zakłada jednak zasadniczą zmianę w postaci wyłączenia od dziedziczenia dalszych pokoleń rodzeństwa ciotecznego lub stryjecznego spadkodawcy. Innymi słowy, w tej grupie krąg spadkobierców ma zostać ograniczony do wujów, stryjów, ciotek i stryjenek spadkodawcy oraz ich dzieci (rodzeństwa ciotecznego, stryjecznego i wujecznego spadkodawcy). Wedle założeń autorów Projektu ma to przyczynić się do rozwiązania problemu związanego z nadmiernymi zaległościami sądów w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku, gdyż sądy spadku nie będą zmuszone poszukiwać dalekich krewnych spadkodawców. Inne zmiany w spadkach przewidziane w projekcie Oprócz zawężenia kręgu spadkobierców ustawowych projekt zakłada także poszerzenie przesłanek uznania kogoś za osobę niegodną dziedziczenia. W chwili obecnej, zgodnie z art. 928 § 1 za niegodnego dziedziczenia sąd może uznać osobę, która: dopuściła się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy, nakłoniła spadkodawcę podstępem lub groźbą do sporządzenia lub odwołania testamentu albo przeszkodziła spadkodawcy podstępem lub groźbą w dokonaniu jednej z tych czynności, umyślnie ukryła lub zniszczyła testament spadkodawcy, podrobiła lub przerobiła go albo świadomie skorzystała z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego. Projekt przewiduje poszerzenie tego katalogu o kolejną przesłankę – uporczywego niewykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy lub uporczywego uchylania się od sprawowania opieki nad spadkodawcą. Autorzy projektu postanowili również doprecyzować przepisy związane z terminem na złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Aktualnie, zgodnie z art. 1015 oświadczenie to powinno być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Zgodnie z brzmieniem Projektu, złożenie wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku będzie wystarczające do zachowania sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia. Dodatkowo, w sytuacji gdy złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wymagać będzie zezwolenia sądu opiekuńczego, bieg terminu na złożenie oświadczenia ulegać ma zawieszeniu na czas trwania postępowania w tym przedmiocie. W praktyce oznacza to, że rodzicom i opiekunom małoletniego, a także opiekunom osób ubezwłasnowolnionych całkowicie, będzie łatwiej dochować terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w imieniu swoich podopiecznych. Zmianie ulegnie również właściwość sądu w kwestii wydawania zezwolenia na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Dotychczas takie zezwolenie było wydawane przez sąd opiekuńczy, tj. sąd miejsca zamieszkania podopiecznego. Zgodnie z brzmieniem Projektu, takim sądem miałby być teraz sąd spadku, czyli co do zasady sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy lub sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy. Projekt wprowadza też niekorzystne dla wierzycieli rozwiązanie, zgodnie z którym Skarb Państwa lub gmina, którym spadek przypadł z mocy ustawy ponosić będą odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Obecnie dochodzi bowiem do sytuacji, w której majątek spadkowy przypadający gminie lub Skarbowi Państwa jest trudny do sprzedaży, a długi spadkowe od chwili otwarcia spadku mogą być egzekwowane z majątku spadkobiercy przymusowego. Możliwość zaspokojenia się przez wierzycieli spadkodawcy z majątku publicznego w takich sytuacjach zostanie ograniczona. Kiedy zmiany wejdą w życie? Opisane zmiany w dziedziczeniu mają wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia uchwalonej przez Sejm nowelizacji w Dzienniku Ustaw. Zatem prawdopodobne jest, że nowe przepisy zaczną obowiązywać jeszcze w 2022 roku. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw Anna Nowak, aplikantka radcowska, Lubasz i Wspólnicy – Kancelaria Radców Prawnych sp. k. 21 października 2011, 21:00Z kraju21 października 2011, 21:21Aktualizacja: 21 października 2011, 21:00Rewolucyjna zmiana w prawie spadkowym. Od niedzieli można ustanowić zapis windykacyjny - czyli rozporządzić, że np. syn dostaje samochód i firmę, starsza córka dom, a młodsza działkę inwestycyjną obok węzła autostradowego. Ten naturalny dla większość ludzi sposób myślenia o testamentach dotychczas był nie do zrealizowania. Majątek w testamencie trzeba było dzielić procentowo. Efekt - ciągnące się latami procesy spadkowe. O zmianach w prawie spadkowym Dominik Cierpioł Rewolucyjna zmiana w prawie spadkowym. Od niedzieli można ustanowić zapis windykacyjny - czyli rozporządzić, że np. syn dostaje samochód i firmę, starsza córka dom, a młodsza działkę inwestycyjną obok węzła autostradowego. Ten naturalny dla większość ludzi sposób myślenia o testamentach dotychczas był nie do zrealizowania. Majątek w testamencie trzeba było dzielić procentowo. Efekt - ciągnące się latami procesy spadkowe. O zmianach w prawie spadkowym Dominik CierpiołAutor: tvnŹródło zdjęcia głównego: tvnPozostałe wiadomościChoć do zimy zostało jeszcze trochę czasu, to ciepłownie w całym kraju już mają kłopoty. Wszystko przez braki węgla, który na dodatek jest rekordowo drogi. Dla mieszkańców oznacza to jedno - podwyżki, które mogą sięgnąć nawet kilkudziesięciu procent. Rządzący zapewniają, że dostrzegają problem i zapowiadają jego rozwiązanie. Gdzie i o ile wzrosną rachunki za ogrzewanie? Sprawdzamy, jak wygląda sytuacja w polskich krajuRachunki za ogrzewanie w górę. Sprawdzamy, gdzie i o ile wzrosnąAktualizacja: 4 sierpnia 2022, 12:24Z kraju3 sierpnia 2022, 14:21Aktualizacja: 4 sierpnia 2022, 12:24Źródło:TVN24 Biznes, PAP Spadkodawca będzie mógł postanowić w testamencie, iż konkretny członek rodziny nabywa wskazaną rzecz, czyli przedmiot zapisu, już w chwili otwarcia... Spadkodawca będzie mógł postanowić w testamencie, iż konkretny członek rodziny nabywa wskazaną rzecz, czyli przedmiot zapisu, już w chwili otwarcia spadku, z chwilą śmierci. Umożliwiać to ma tzw. zapis windykacyjny zawarty w znowelizowanym kodeksie cywilnym. Obecnie nie jest możliwe przekazanie w testamencie określonych składników majątku. Sejmowa Komisja Zmian w Kodyfikacjach zakończyła prace nad projektem ustawy zmieniającym zasady sporządzania testamentu (zawarty w druku sejmowym nr 3018) Na podstawie obowiązujących przepisów nie można zrealizować ostatniej woli zmarłego co do dziedziczenia po nim w sposób prosty i zgodny z testamentem. - Błędne jest powszechne przekonanie, że w testamencie można przekazać poszczególnym spadkobiercom konkretne składniki majątku. W polskim prawie nie ma instytucji testamentu działowego – mówi poseł Andrzej Orzechowski. - Trudno pogodzić się z myślą, że zapisanie w testamencie konkretnej rzeczy konkretnej osobie nie oznacza, że owa rzecz stanie się własnością tej sądPrzyczyną tego problemu jest art. 1037 Kodeksu cywilnego. Na jego mocy można stwierdzić, że sami spadkobiercy lub, jeśli nie dojdą do porozumienia, sąd decydują, komu przypadnie konkretna rzecz z majątku po zmarłym. Na ostatnim posiedzeniu Sejmu podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Piotr Kluz wyjaśniał, że w świetle obowiązujących przepisów księgi czwartej Kodeksu cywilnego regulującej spadki spadkodawca nie może w sposób skuteczny przesądzić o podziale składników jego majątku pomiędzy osoby wskazane w testamencie. Dopuszczalne jest powołanie spadkobiercy lub spadkobierców jedynie do całego spadku albo do jego ułamkowej części. Nie można wskazać przedmiotów dziedziczenia - Przyznać należy, że w świetle obowiązujących przepisów prawa spadkowego spadkodawca nie może w sposób wiążący spadkobierców wskazać, jakie przedmioty mają przypaść po jego śmierci poszczególnym osobom – powiedział Piotr Kluz. - Osłabia to w sposób oczywisty wolę testatora. Nie odpowiada również przepisom i oczekiwaniom tych też względów rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, opracowany przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego przewiduje wprowadzenie zapisu windykacyjnego, to jest zapisu testamentowego ze skutkami rzeczowymi. Zdaniem ministra Kluza dzięki tej instytucji spadkodawca będzie miał możliwość skutecznego rozporządzania konkretnymi składnikami swojego majątku na wypadek śmierci. Zaletą tego zapisu jest jego prostota i zgodność z wolą testatora. Zapis windykacyjny powodować będzie nabycie przedmiotu zapisu przez zapisobiercę już w chwili śmierci testatora bez konieczności podejmowania jakichkolwiek dodatkowych działań. Zatem spadkodawca będzie mógł postanowić w testamencie, iż zapisobierca nabywa konkretną rzecz, czyli przedmiot zapisu, już w chwili otwarcia spadku, czyli z chwilą śmierci. Zapis windykacyjny Regulacje zawarte w rządowym projekcie przewidują, że przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być rzeczy oznaczone co do tożsamości, zbywalne prawo majątkowe, czyli na przykład wierzytelność, przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne, a także ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności. Projekt dopuszcza posłużenie się zapisem windykacyjnym jedynie w testamentach sporządzonych w formie szczególnej, czyli w formie aktu notarialnego. Notariusz ma wtedy obowiązek sporządzenia zawarte w rządowym projekcie ustawy dotyczące zapisu windykacyjnego stwarzają możliwość zapisania w testamencie przez spadkodawcę określonych rzeczy wskazanym w testamencie osobom. Dopuszczalny obecnie zapis zwykły uregulowany w art. 968 kodeksu cywilnego, mocą którego spadkodawca może zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby wymaga zawarcia umowy. Takie rozwiązanie odbiega od powszechnego w naszym społeczeństwie przekonania, że zapis wywołuje skutki już z chwilą wejdą w życie po półmroku od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Katarzyna

zmiany w prawie spadkowym 2011